Sıcaklık Değişiminin Basınç Düşüm Yöntemiyle Sızdırmazlık Testine Etkisi
Sızdırmazlık testleri, birçok sektörlerde uygulanan önemli bir kalite kontrol metodudur. Farklı sızdırmazlık test yöntemleri olsa da basınç düşüm yöntemiyle sızdırmazlık testleri; görece küçük hacimlerde daha hassas, düşük maliyetli ve basit uygulanabilir olması sebebiyle tercih edilmektedir. Basınç düşüm yöntemiyle sızdırmazlık testleri konulu blog yazımıza buradan göz atabilirsiniz.
Bu metot ile yapılan sızdırmazlık testleri ürüne basınçlı havanın verilmesi ve basınç değişiminin takip edilmesiyle gerçekleşir. Basınç düşüm miktarına göre üründe kaçak olup olmadığının kararı verilir. Ancak bu yöntem değişen çevre koşullarına karşı hassastır.
P=Basınç
V=Hacim
n=Mol Sayısı
R= Gaz Sabiti
T=Sıcaklık
İdeal gaz yasasına göre basınca etki eden faktörler sıcaklık (T) ve gazın mol sayısıdır (n). Sıcaklıktaki değişim, basınç değişimini doğrudan etkiler. Demir gibi düşük genleşme katsayısına sahip malzemelerden yapılan ürünlerin testi sırasında, sıcaklığın artması ya da azalması hacim değişimine neden olmayacağından doğru orantılı olarak basıncın artmasına ya da azalmasına sebep olur.
Egzoz borularının sızdırmazlık testleri sırasında sıcaklığın artması parça içerisindeki gaz moleküllerinin hızını, yani basıncı arttırır ve üründe kaçak olsa bile basınç değişiminin tolerans aralığında kalmasına sebep olabilir. Böylelikle hatalı ürün onay alabilir. Aynı şekilde bir egzoz borusunun testi sırasında sıcaklıktaki bir azalma, gaz moleküllerinin hızını, yani basıncı aynı oranda düşürür ve sağlam ürün hatalı gözükebilir.
Genleşme katsayısının yüksek olduğu kauçuk gibi ürünlerde ise sıcaklık değişimi hem ürünün hacminin değişmesine hem de basıncının değişmesine sebep olacaktır.
Sıcaklık Değişimine Sebep Olabilecek Etmenler
Basınç düşüm yöntemiyle sızdırmazlık testleri yapılırken sıcaklık değişimine neden olabilecek faktörler şunlardır:
Sızdırmazlık Testleri ve Ortamın Sıcaklığı:
Üretimin yapıldığı ya da ürünlerin test edileceği alanın sıcaklığı önemli bir etmendir. Fabrika içerisinde oluşan atık ısı ya da test alanına yakın konumlandırılmış infrared ısıtıcılar sıcaklıkta değişimlere neden olarak test kalitesini düşürebilir.
Sızdırmazlık Testleri ve Parçanın Sıcaklığı:
Bazı üretim alanlarında sızdırmazlık testleri için taşınan ürünler dış ortam sıcaklığında bekletilebilir. Bu ürünlerin sıcaklıkları, ürünler test edilmek üzere fabrika ortamına getirildiğinde değişmeye başlar. Soğuk kış şartlarından sıcak fabrika şartlarına getirilen ürünler kaçaklı olsa bile sıcaklığı dolayısıyla basıncı artmaya başlayabilir. Ürünlerin saklama koşulları mevsim şartlarına göre değiştiği için basınç düşümü metoduyla yapılan testlerde referanslı test metodu kullanılması gerekir.
Parçanın malzemesi ve kullanım amacı:
Isı değiştiricisi gibi amacı ısı iletmek olan ürünler sıcaklık değişimine açıktır. Aynı şekilde ısı iletim katsayısı yüksek olan ürünler de sıcaklık değişimine açıktır. Bu ürünlerin basınç düşümü metodu ile yapılan sızdırmazlık testlerinde referanslı test metodu kullanılabilir.
Ortamdaki Hava Akımı:
Hava akımı zorlanmış ısı taşınımına neden olur. Bu nedenle basınç düşümü metodu kullanılan sızdırmazlık testleri yapılan alanlarda ürün karşısına fan konulmamalıdır.
Test aşamasında ürün sıcaklığında gerçekleşebilecek değişimler sonuçların hatalı yorumlanmasına neden olabilir. Test şartlarının kontrollü olması sızdırmazlık testinin performansını arttırarak, parça başına test süresinin çok daha kısa olmasına olanak sağlar. Sızdırmazlık testinin verimli bir şekilde gerçekleşmesi için güneş ışığı, harici ısıtıcı gibi dış etmenleri test ortamından uzak tutmak, parçanın ve ortamın sıcaklığının kontrolünü yapmak doğru test sonuçlarına ulaşılmasını sağlar.
